سفارش تبلیغ
صبا ویژن
صفحه نخست           پروفایل مدیر وبلاگ           پست الکترونیک           آرشیو مطالب           عناوین مطالب
لینک دوستان
[ یکشنبه 91/7/30 ] [ 2:49 عصر ] [ پوررحیمی ]
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ائمه علیهم ‏السلام به اصحابشان سفارش اکید می ‏فرمودند که از زیارت مسجد غدیر غفلت نکنند . امام حسین علیه ‏السلام در مسیر مکه به کربلا توقفی در غدیر داشتند . امام باقر و امام صادق علیهماالسلام به مسجد غدیر آمدند و جای ‏جایِ مراسم غدیر را برای اصحابشان تشریح کردند .
 
محدثان و علمای بزرگ نیز در غدیر حضور می ‏یافتند و ادای احترام می ‏کردند . علی بن مَهْزِیار اهوازی ( قرن سوم ) در سفر حج خود به مسجد غدیر آمده است .
در کلام شیخ طوسی ( قرن ششم ) و ابن حَمزه ( قرن هفتم ) و شهید اول و علامه حلی ( قرن هشتم ) از مسجد غدیر یاد شده که بر باقی بودن آثار آن در زمانشان دلالت دارد .
 
سید حیدر کاظمی در سال 1250 ق از وجود آن خبر داده . در آن روز مسیر رفت و آمد از غدیر فاصله داشته ولی مسجد آن مشهور بوده است . محدث نوری نیز از وجود آن در سال 1300 ق خبر داده و شخصا در آن حضور یافته و اعمال آن را به‏ جا آورده است .
 
موقعیت جغرافیایی غدیر خم
منطقه غدیرخم در مسیر سیلاب ‏هایی واقع شده که پس از عبور از غدیر به " جُحْفه " می ‏رسد و سپس تا دریای سُرخ ادامه پیدا می ‏کند و آب سیل‏ ها را به دریا می ‏ریزد . چنین مسیر هایی را به زبان عربی " وادی " می ‏گویند . وادی جُحْفِه مسیر سیلی است که به دریا می ‏ریزد . در این مسیر آبگیری طبیعی به وجود آمده که پس از عبور سیل ، آب ‏های باقیمانده در آن جمع می ‏شود . به چنین گودال ‏ها و آبگیر هایی در عربی غدیر می ‏گویند . در مناطق مختلف غدیر های زیادی در مسیر سیل‏ ها وجود دارد که با نام ‏گذاری از یکدیگر شناخته می ‏شوند . این غدیر هم برای شناخته شدن از غدیر های دیگر ، به نام " خم " نامگذاری شده است .
 
نام غدیر خم در طول چهارده قرن تغییر نیافته و در کتاب ‏های جغرافیایی و تاریخی و لغتِ مربوط به قرون مختلف همین نام را برای این مکان معین می‏ بینیم که موقعیت دقیق آن را تعیین کرده ‏اند و فواصل آن را از چهار جهت مشخص کرده ‏اند .
 
نام ‏های مختلف منطقه غدیر
گاه از یک منطقه جغرافیایی به مناسبت‏ های مختلف با نام ‏های متفاوت یاد می ‏کنند . از غدیرخم هم در تاریخ با نام ‏های مختلفی یاد شده است . در مواردی با نام " جُحْفه " از آن یاد شده ؛ بدان مناسبت که غدیر خم در وادی جحفه قرار دارد . در مواردی " خَرّار " گفته شده که نام مسیل غدیر تا جحفه است که سیل را به آن‏ جا می ‏ریزد .
گاه با نام " غُرَبَة " از آن یاد می ‏شود و این به مناسبت هم ‏جواری غدیر با این منطقه است ؛ چرا که هر دو در یک وادی قرار دارند .
 
در موقعیت غدیر و جحفه هرچه از شرق به غرب به سمت دریا پیش می‏ رود ، مسیر سیل وسیع ‏تر می ‏شود و کسانی که در صدد تعیین فاصله جحفه تا غدیر بوده‏ اند از زاویه ‏های مختلفی مسافت را اندازه گرفته ‏اند و فاصله آن تا جحفه را گاهی سه مایل و گاهی دو مایل تعیین کرده‏ اند .
 
تغییرات جغرافیایی غدیر
وضعیت جغرافیایی منطقه غدیر در طول تاریخ تغییراتی داشته است ، به‏خصوص آن‏ که در مسیر سیل بوده و شکل آن به راحتی تغییر یافته است . جنبه ‏های طبیعی منطقه از زمان پیامبر صلی ‏الله ‏علیه ‏و‏ آله ‏و سلم تا کنون تغییراتی به این شرح داشته است :
 
ـ در نزدیک آبگیر غدیر چشمه آبی است که پس از جاری شدن به سمت غدیر آمده و در آن می‏ ریخته است . این چشمه گاهی کم ‏آب یا خشک می‏ شده و گاهی بر اثر عوامل طبیعی مسیرش از غدیر عوض می‏ شده و به سمت دیگری می‏ رفته است .
ـ در اطراف چشمه درختانی سرسبز و انبوه وجود داشته است . گاهی بر اثر سیلاب ‏ها این درختان از بین می ‏رفته و در سال ‏هایی که آب چشمه کم بوده یا خشک می ‏شده ، درختان نیز سرسبزی خود را از دست می‏ دادند و می ‏خشکیدند .
ـ کنار آبگیر درختان صحرایی کهنسالی بوده که پیامبر صلی ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله ‏و سلم در سایه آنها سخنرانی فرموده است . این درختان نیز بر اثر عمر زیاد خشکیده ‏اند و سیل نیز در از بین رفتن آنها مؤثر بوده است .
ـ خود آبگیر از نظر عمق و طول و عرض در سالیان متمادی که سیل از روی آن عبور کرده دگرگونی‏های بسیاری کرده ، ولی محل اصلی آن تغییری نکرده است .
 
محل کنونی مسجد غدیر
هم اکنون غدیر بیابانی است که در آن آبگیری قرار دارد و محل مسجد ـ که اکنون اثری از آن نیست ـ بین چشمه و آبگیر بوده است . این منطقه در حدود دویست کیلومتری مکه ، در نزدیکی شهر " رابِغ " ، در کنار روستای جحفه ـ که میقات حجاج است ـ قرار دارد و هم اکنون به‏نام " غدیر " شناخته می ‏شود و مردم منطقه به خوبی از محل دقیق و نام آن آگاهند و می ‏دانند که شیعیان هر از چند گاهی برای زیارت آن به منطقه می ‏آیند و پرس ‏و جو می‏ کنند .
 
گزارش سفر های تحقیقاتی دو تن از اهل خبره به منطقه غدیر از بهترین تحقیقات جغرافیایی درباره غدیر به حساب می‏آید. این دو نفر " عاتِقِ بنِ غَیْثِ بِلادی " از جغرافی دانان کنونی اهل تسنن عربستان و دیگری " دکتر شیخ عبدالهادی فَضْلی " از علمای شیعه عربستان است .
 
توصیف وضعیت جغرافیایی کنونی غدیر خم
عاتق بن غیث بلادی از علمای اهل سنت ، سفر خود را به منطقه غدیر خم در سال 1393 ق و مشاهدات جغرافیایی خود را چنین توصیف می ‏کند :
 
از " جُحفه " به " قَصر عُلْیا " آمدم . در آن ‏جا شخصی از اهل منطقه را دیدم و درباره " چشمه غدیر خم " سؤال کردم . او به درختان خرمایی در سمت مشرق اشاره کرد و گفت : آنجا " غُرَبَه " است و منظورش همان غدیرخم بود که امروزه گاهی به این نام خوانده می ‏شود . هشت کیلومتر پس از قصر عُلیا به غدیرخم رسیدم که از شرق رابِـغ 26 کلیومتر است . آبگیری در سمت غربی دشت هست که حدود 150 درخت خرما کنار آن است . این دشت قبلاً " خَرّار " نام داشته و سیل در آن جاری می ‏شده ، ولی هم ‏اکنون تپه هایی در آن ایجاد شده که مانع سیل است . در سمت شرقی این آبگیر دشت " خانِق " است که آب کوه ‏های " شِراء " از 25 کیلومتری در آن جاری می ‏شود و به این آبگیر می ‏ریزد که باعث بقای این آبگیر تاریخی شده است . این آبگیر همیشه پرآب است و هر قدر خشک‏ سالی باشد خشک نمی ‏شود .
 
سمت جنوب این آبگیر ، صحرای " وَبَریّه " و کنار آن " عُوَیْرِضَة " است . در سمت غربی و شمال غربی غدیر خم آثار شهری باستانی دیده می ‏شود که حصاری داشته و به وضوح قابل رؤیت است . از جمله این آثار ، سه ساختمان بلند یا قلعه که خراب شده است .
 
در سمت شمال شرقی ، بیابان سیاه رنگی است که " ذُوَیْبان " نام دارد . در سمت شمال غربی بیابان " رُمْحَه " است که جنگل ‏های درخت " سَمُر " آن را فرا گرفته است . درخت " سَمُر " نوعی درخت مخصوصِ بیابان ‏ها و شنزار ها است که در حد فوق العاده‏ای رشد می‏ کند و شاخ و برگ ‏های پرپشت پیدا می ‏کند و شباهت زیادی به درخت چنار دارد و سایه مناسبی در صحرا های خشک ایجاد می ‏کند .
 
در سمت شمال ، دشت وسیعی است که همان " وادی ظَهْر " است و سراسر آن را جنگل ‏های درخت سَمُر به ‏گونه ‏ای پوشانده که عبور از آن را مشکل ساخته است .
 
آبادی غدیر در طول قرن‏ ها
سه دلیل می ‏توان بر این مطلب ذکر کرد که در گذشته در محل غدیر خم جمعی از مردم به صورت شهر یا روستای بزرگی سکونت داشته ‏اند .
 
1 . وجود چشمه غدیر ؛ زیرا در حجاز ، بودن یک چشمه مساوی با وجود روستاست.
2 . بعد از شهادت امیرالمؤمنین علیه ‏السلام فرزندان صحابه و انصار و قریش در دشت‏ های حجاز متفرق شدند و برای خود باغ‏ ها و آبادی ‏هایی ساختند که به صراحت تاریخ مناطق اطراف غدیر خم از آن مناطق بوده است . بنابراین بعید نیست که در غدیر هم وطن کرده باشند و اطراف آن را آباد ساخته باشند ، به خصوص آن‏ که سابقه حضور پیامبر صلی ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله ‏و سلم نیز در آن ‏جا ثابت بوده است .
3 . زمین ‏های اطراف غدیر همه کوهپایه ‏ای و دشت ‏مانند هستند و اهل منطقه نقل می‏ کنند که در گذشته سراسر آن را نخلستان پوشانده بوده است .
 
این سه دلیل ثابت می‏کند که سرزمین غدیرخم که امروزه فقط چند چادرنشین در این سو و آن سویش خیمه زده ‏اند ، روزگاری مکان آبادی بوده است.



درباره وبلاگ

آرشیو مطالب
لینک های مفید
سخنی از بهشت





آمار سایت
آمار واطلاعات

بازدید امروز : 5
بازدید دیروز : 4
کل بازدید : 184479


کل یادداشتها : 89
تماس با ما

ویدئو وبلاگ

   این مستند به بررسی اهانت به پیامبر اعظم (ص) در بازی‌های رایانه‌ای می‌پردازد .

 

 

   مشاهده آنلاین و دانلود. +

 

امکانات وب
Google

در این وبلاگ
در کل اینترنت


وبلاگ های من
وضعیت آب و هوا
کدهای مناسبتی